Z okazji 70. rocznicy powstania Armii Krajowej, najlepiej zorganizowanej podziemnej armii II Wojny Światowej. W Lubartowie na rocznicowych obchodach spotkali się żyjący jeszcze żołnierze,
członkowie ich rodzin, lubartowscy samorządowcy i młodzież.
Uroczyste obchody rozpoczęła 14 lutego msza św. w bazylice św. Anny, uroczystości kontynuowano później w sali obrad Urzędu Miasta. Te część rozpoczął program „Byłaś dla nas radością i dumą” przygotowany przez nauczycieli Gimnazjum nr 2 im. H. Sienkiewicza w Lubartowie: Barbarę Kukier, Urszulę Dobosz- Chruścik, Jacek Grykałowskiego oraz pracowników i chór LOK-u.
W dalszej części głos zabrał burmistrz Janusz Bodziacki, który zwracając się do zebranych powiedział :
Zbigniew Kabata –żołnierz, poeta, historyk, autor cytowanego dziś utworu Armia Krajowa w innym swoim wierszu napisał:
„ Nasze kroki są dzisiaj wolniejsze, nasze oczy dzisiaj widzą tępiej,
nam zostały już tylko te wiersze a was młodych są całe zastępy.
Weźcie od nas pałeczkę sztafety. Niech was wiedzie ten sam Orzeł Biały
do tej samej od wieków już mety, dla Jej dobra, dla Jej wiecznej chwały.
A gdy sił wam już zacznie brakować, aby sprostać kolejnej potrzebie,
nie przestańcie dalej maszerować, rzućcie okiem w historię, za siebie”.
W imieniu Organizatorów dzisiejszej uroczystości pragnę wyrazić przekonanie, że to dzisiejsze spotkanie było dla wszystkich takim momentem zatrzymania. pozwalającym na przybliżenie tamtego czasu i tamtych ludzi młodemu pokoleniu Lubartowian. Z nadzieją, że przejmie pałeczkę pokoleń i zechce podjąć marsz do tej samej mety, co ich poprzednicy, stając się depozytariuszem ich pamięci, wartości i ideałów.
70 lat temu dnia 14 lutego 1942 roku rozkazem Wodza Naczelnego generała Władysława Sikorskiego utworzona została Armia Krajowa.
Powstała z przekształcenia, powołanej w końcu września1939 Służby Zwycięstwu Polski oraz zorganizowanego w listopadzie tego samego roku Związku Walki Zbrojnej.
Była najsilniejszą i najlepiej zorganizowaną armią podziemną w Europie. Swoim zasięgiem obejmując różne środowiska i grupy, stała się ogromnie ważnym elementem polskiego państwa podziemnego, a jej Komendant był w założeniach jedynym dowódcą krajowej siły zbrojnej.
Dlatego też podejmowane były działania mające na celu scalenie innych organizacji zbrojnych i podporządkowanie rozkazom dowództwa AK większości oddziałów polskiej konspiracji.
Polska Podziemna i jej żołnierze stali się kontynuatorami idei wolnej i suwerennej Rzeczypospolitej w warunkach załamania niepodległego państwa po klęsce wrześniowej.
To oni podejmowali bieżącą walkę z okupantem, pokazując Polakom, że należy bronić swej godności i honoru.
Organizowali akcje o charakterze dywersyjnym i sabotażowym, wywiadowczym i propagandowym, a od roku 1942/ 1943 również walkę zbrojną prowadzoną przez regularne oddziały partyzanckie.
Wielkiego znaczenia nabrało od jesieni 1943 roku przygotowanie do powszechnego powstania na ziemiach polskich, do jakiego miało dojść z chwilą załamania się frontu i odwrotu Niemców.
Na początku roku 1944 walczyły 54 oddziały, istniejące praktycznie we wszystkich województwach – okręgach. Liczba zaprzysiężonych żołnierzy AK wynosiła latem1944 roku ok. 380 tys., w tym: ok. 10,8 tys. oficerów, 7,5 tys. podchorążych i 87,9 tys. podoficerów.
Utworzone wówczas duże jednostki sił AK prowadziły walki z Niemcami, a na terenach wschodnich także z radzieckimi oddziałami NKWD.
Kulminacją wysiłku zbrojnego AK była realizacja akcji Burza na Wołyniu, Polesiu, Wileńszczyźnie i Lubelszczyźnie a następnie powstanie warszawskie.
Początkowa euforia i radość z chwilowego zwycięstwa odnoszonego w terenie nad okupantem rychło zmieniała się w gorycz zdrady i klęski.
Zwycięskie oddziały AK były rozwiązywane i demobilizowane a żołnierzy siłą wcielano do wojska lub aresztowano. W wielu miejscowościach powstawały latem 1944 roku „ojczyste Majdanki”, wypełniane żołnierzami AK i działaczami polskiego państwa podziemnego.
Wobec represji radzieckich i polskich służb bezpieczeństwa w styczniu 1945 r. Komendant Główny generał Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu AK. Nie wszystkie oddziały podporządkowały się temu rozkazowi.
Wkrótce na ziemiach polskich powstało szereg nowych organizacji konspiracyjnych (tak zwanych poakowskich) kontynuujących walkę o wolność. Opór wobec nowej rzeczywistości trwał przez następne lata.
1 lipca 1945 roku w Londynie wydany został ostatni jakże znaczący dokument – Testament Polski Walczącej .Zbiór postulatów i zadań stojących przed kolejnymi pokoleniami Polaków, ideowych spadkobierców Armii Krajowej marzących o suwerennej i sprawiedliwej Ojczyźnie.
Zadań, które podejmowały kolejne pokolenia Polaków walczących – jak to zapisał Wielki Prymas Tysiąclecia: „aby Polska Polską była”
Dziś po 70 latach Armia Krajowa i Jej Żołnierze jawią się nam jako symbol męstwa i poświęcenia, niezłomności w walce, wierności ideałom i wartościom Najważniejszym: Bóg – Honor – Ojczyzna.
70 lat temu dnia 14 lutego 1942 roku rozkazem Wodza Naczelnego generała Władysława Sikorskiego utworzona została Armia Krajowa. Najsilniejsza i najlepiej zorganizowana armia podziemna w Europie. Swoim zasięgiem obejmując różne środowiska i grupy, stała się ogromnie ważnym elementem polskiego państwa podziemnego, a jej Komendant był w założeniach jedynym dowódcą krajowej siły zbrojnej. Prowadziła walkę bieżącą o charakterze dywersyjnym i sabotażowym, wywiadowczym i propagandowym, a od roku 1942/ 1943 również zbrojną z udziałem regularnych oddziałów partyzanckich.
Liczba zaprzysiężonych żołnierzy AK wynosiła latem 1944 roku ok. 380 tys., w tym: ok. 10,8 tys. oficerów, 7,5 tys. podchorążych i 87,9 tys. podoficerów. Kulminacją wysiłku zbrojnego AK była realizacja akcji Burza na Wołyniu, Polesiu, Wileńszczyźnie i Lubelszczyźnie a następnie powstanie warszawskie.
Początkowa euforia i radość z chwilowego zwycięstwa odnoszonego w terenie nad okupantem rychło zmieniała się w gorycz zdrady i klęski. Zwycięskie oddziały AK były rozwiązywane i demobilizowane a żołnierzy siłą wcielano do wojska lub aresztowano. W wielu miejscowościach powstawały latem 1944 roku „ojczyste Majdanki”, wypełniane żołnierzami AK i działaczami polskiego państwa podziemnego.
Wobec represji radzieckich i polskich służb bezpieczeństwa w styczniu 1945 r. Komendant Główny generał Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu AK. Nie wszystkie oddziały podporządkowały się temu rozkazowi. Wkrótce na ziemiach polskich powstało szereg nowych organizacji konspiracyjnych (tak zwanych poakowskich) kontynuujących walkę o wolność. Opór wobec nowej rzeczywistości trwał przez następne lata.
Dziś po 70 latach Armia Krajowa i Jej Żołnierze jawią się nam jako symbol męstwa i poświęcenia, niezłomności w walce, wierności ideałom i wartościom Najważniejszym: Bóg – Honor – Ojczyzna.
Miasto Lubartów pamięta o swoich bohaterach. Z okazji tej wielkiej rocznicy zorganizowano specjalne uroczystości, na które przybyli grupa byłych żołnierzy Armii Krajowej Obwodu Lubartów, członkowie ich rodzin, radni Rady Miasta, przedstawiciele lubartowskich szkół i placówek kultury, młodzież.
Program artystyczny zatytułowany „Byłaś dla nas radością i dumą”, pamiątkowe dyplomy i medale były formą podziękowania i świadectwem pamięci ze strony Władz Miasta i społeczeństwa.
