Julian Stępiński 1877 – 1948

Urodził się dnia 1 stycznia   1877 r. w Lubartowie w rodzinie Franciszka i Eleonory   (Aleksandry)  z domu Majewskiej. Małżeństwo zawarto w Lubartowie w roku 1875.  Rodzina  od kilku już pokoleń była związana z Lubartowem. Zamieszkiwała przy ul. Syrnickiej (późniejszej: Mickiewicza). Ojciec Juliana był rzemieślnikiem, mistrzem murarskim. Wiódł życie podobne wielu innym pracownikom branży budowlanej, którzy na cały sezon (od kwietnia do późnej jesieni) wyjeżdżali  do pracy w Królestwie a nawet Rosji . Budowali  kamienice, koszary, cerkwie i budynki administracyjne. Na zimę wracali do swoich rodzin. W XIX – wiecznym miasteczku stanowili dość znaczną liczebnie grupę  murarzy (mularzy, jak wówczas mówiono), utrzymujących z tej profesji swoje rodziny. Zawód ten stał się w tym czasie swoistą lubartowską specjalnością.
W dzieciństwie Julian uczęszczał do miejskiej szkoły elementarnej. Była to już wówczas szkoła czysto rosyjska. Po powstaniu styczniowym zaostrzono w niej  antypolski kurs, prowadząc nauczanie tylko w języku rosyjskim i według narzuconych przez władze zaborcze programów. Nauka trwała trzy lata. Nie zachowały się listy dzieci uczęszczających, trudno zatem powiedzieć, czy Julian ukończył pełny kurs szkolny. Wiadomo jedynie, że ojciec, podobnie jak czynili to inni mieszkańcy, płacił coroczną składkę na szkołę. Być może w późniejszym czasie Julian podjął także naukę w wieczorowej szkole dokształcającej dla młodzieży rzemieślniczej, uczącej się zawodu u miejscowych majstrów. Zgodnie z zaleceniami władz funkcjonowała ona w Lubartowie w drugiej połowie XIX wieku. Utrzymywana była ze składek majstrów rzemieślniczych a Franciszek Stępiński był jednym z regularnie je opłacających.
Julian kontynuował rodzinne tradycje murarskie. Przeszedł normalną w owym czasie drogę od ucznia, poprzez czeladnika do majstra budowlanego. Zapewne przyuczał się do zawodu przy ojcu i wyjeżdżał z nim na roboty. Z czasem usamodzielnił się. Podjął w pewnym momencie pracę w warszawskiej firmie budowlanej. Założona w 1910 r. firma o charakterze przemysłowo – budowlanym przez szereg lat współprowadzona przez  Stanisława Pronaszkę i Romana Sobieszka należała do najstarszych w branży, działała do lat 30. XX wieku. Zasłynęła z budowy wielu znaczących obiektów. Jednym z najważniejszych był dworzec kolejowy w Będzinie.
 Julian Stępiński  już jako majster prowadził roboty na budowach w wielu miejscowościach, oprócz Warszawy również w Siedlcach, Sandomierzu ale także szeregu mniejszych miast i miasteczek w tym także na Kresach ówczesnej Rzeczypospolitej.  Z czasem zyskał już na tyle dużą renomę, że powierzano mu coraz trudniejsze inwestycje. Przykładem niech będzie rozbudowa kościoła św. Mikołaja w Żarnowie w ziemi sandomierskiej. Świątynia bazylikowa w stylu neogotyckim budowana  (od 1909 r.) według projektu Stefana Szyllera powstała w ciągu kilku lat. Jednakże w trakcie prac wykończeniowych okazało się, że pod ciężarem wznoszonej wieży pękł fronton kościoła. Nowy proboszcz ks. Stanisław Ratkowski powierzył dalsze prowadzenie prac budowlanych, w tym prace tynkarskie i nad sklepieniem właśnie majstrowi murarskiemu z Lubartowa. Ukończone one zostały w 1917 r.  a według zachowanych źródeł  J. Stępiński zarobił w tej pracy kwotę 4682 rubli i 57 kopiejek ( rachunek wystawiony 29 października  1917 r).
Już w okresie dwudziestolecia prowadził natomiast prace murarskie przy budowie kościoła św. Franciszka w Radzanowie na Mazowszu. Świątynię tę, uchodzącą dziś za perłę architektoniczną północnego Mazowsza, zaprojektowaną również przez Stefana Szyllera, początkowo budował inny lubartowski majster –  Antoni Miałkowski.  Po jego tragicznej śmierci sprowadzono właśnie Juliana Stępińskiego i to on dokończył budowy. W październiku 1931 r. świątynia została konsekrowana  .
Jako budowlańcy Stępińscy należeli do organizacji cechowej, zrzeszającej przedstawicieli różnych  zawodów tej branży. Zapotrzebowanie na rzemieślników budowlanych sprawiło,  że jeszcze w okresie okupacji austriackiej i w początkach niepodległości zaczęto organizować w mieście kursy dla murarzy. Z czasem przybrało to formę szkoły dla murarzy i cieśli. Zajęcia praktyczne odbywano pod okiem fachowców – mistrzów zawodu.  Jednocześnie w 1924 r. zorganizowano zjazd rzemieślników powiatu, konsekwencją którego stał się odrębny cech murarski. Dnia 23 kwietnia tego roku dziewięciu podmajstrów zdało egzamin mistrzowski, równocześnie powołano oficjalnie cech kunsztu murarskiego (statut przyjęto w 1928 r). Julian Stępiński był jednym z mistrzów  a w 1933 został starszym cechu. Był też członkiem działającej przy cechu komisji egzaminacyjnej .
Poza pracą zawodową na przestrzeni lat swego życia Julian wykazał się znaczną aktywnością społeczną. Już w  początkach wieku podjął wraz z grupą innych mieszkańców starania o szkołę dla lubartowskiej młodzieży. Dla części mieszkańców trzyklasowa szkoła elementarna nie dawała możliwości zdobycia wykształcenia. Rosnące aspiracje edukacyjne i kulturowe sprawiały, że pewna rosnąca liczebnie grupa Lubartowian chciała kształcić swoje dzieci w szkole średniej. Skierowano wówczas petycję do ówczesnych władz o rosyjskich o zorganizowanie w mieście progimnazjum państwowego, co zaowocowało otwarciem takiej placówki, kierowanej przez Stanisława Sasa. Działała dosyć krótko, zasłynęła jednak w zrusyfikowanym Królestwie jako placówka wychowująca w duchu polskości.  W okresie dwudziestolecia z kolei zaangażował się w działania komitetu budowy szkoły powszechnej w Lubartowie. Efektem tych poczynań stał się zbudowany w latach 30. gmach przy ul. Legionów, będący wówczas siedzibą wszystkich lubartowskich placówek oświatowych.
Z czasem zaangażowanie Juliana Stępińskiego w działalność społeczną jeszcze wzrosło. Okresowo pełnił funkcję p.o. prezesa Towarzystwa Straży Ogniowej,  powstałego jeszcze w styczniu 1903 r. a zarejestrowanego przez C i K. Komisję Powiatową w Lubartowie w dn.16 czerwca 1916 r (pod nr 6795). W tym samym roku  władze okupacyjne zarejestrowały ( pod nr 2925 z datą  8 kwietnia 1916 r.) utworzone w dn. 16 marca Stowarzyszenie Spożywców Jedność. Spotkanie założycielskie odbyło się w domu Stępińskich przy ul. Mickiewicza 12. Pod aktem założycielskim podpisało się 17 mieszkańców Lubartowa. W wynajętym lokalu uruchomiono pierwszy sklep.  W roku  1917 Jedność przyjęta została do warszawskiego Związku Stowarzyszeń Spożywczych.  W 1922 r. Spółdzielnia liczyła już 386 członków i prowadziła m.in. drukarnię, masarnię i cztery sklepy detaliczne.  Oddziały spółdzielni istniały w 10 miejscowościach powiatu lubartowskiego.
W początkowym okresie działalności Julian Stępiński pełnił w niej funkcję prezesa ( od marca 1917 r.).  W  tej roli występował również w kolejnych latach dwudziestolecia  (o czym świadczą wpisy w rejestrach sądowych oraz  sporządzane cyklicznie wykazy związków i stowarzyszeń a przede wszystkim dokumentacja spółdzielcza). Wybory zarządu  Spółdzielni w dniu  5 kwietnia  1932 r. po raz kolejny zatwierdziły Go na stanowisku prezesa. W skład zarządu weszli także ks. Aleksander Szulc jako  skarbnik i Józef Rafalski jako  sekretarz i buchalter.
Po wybuchu wojny i w latach okupacji niemieckiej Spółdzielnia kontynuowała działalność. Stępiński został wówczas zastępcą prezesa i przewodniczącym komisji gospodarczej. W 1943 r. powołano nowe władze wspólnego zarządu dwóch istniejących wówczas w mieście spółdzielni: Spożywców i lubelskiej Spółdzielni Rolniczo – Handlowej Rolnik. Do nowej struktury zarządu weszło aż siedmiu przedstawicieli Spółdzielni Jedność, wśród nich także Julian Stępiński.
Tuż po zakończeniu okupacji już w sierpniu 1944 r. Rada Nadzorcza wybrała nowy zarząd, w którym Stępiński objął funkcję skarbnika. We władzach pozostawał przy kolejnych zmianach w 1946 i 1947 r., co poświadczał wydział rejestrowy Sądu Okręgowego w Lublinie 30 czerwca 1947 roku.
Kolejnym przejawem aktywności Juliana Stępińskiego stał się lokalny samorząd. W roku 1919  J. Stępiński został wybrany do pierwszej konstytucyjnej Rady Miejskiej Miasta Lubartowa.   Pełnił funkcję radnego w kadencji 1919 – 1923. W 1920 r. został wybrany jednym z trzech ławników.   W składzie miejskiej rady znalazł się ponownie we wrześniu 1944 roku,  nawet krótko pełnił w niej funkcję wiceprzewodniczącego a od 1945 r. członka Komisji Rewizyjnej. Kiedy w czerwcu 1945 r. organizowano według odgórnego partyjnego klucza kolejną radę nie było już w niej dla Niego miejsca.
Julian Stępiński  był dwukrotnie żonaty – z Antoniną Miąc z domu Studzińską (małżeństwo zawarte w roku 1900). W  1901 r.  z tego związku urodził się syn Stanisław –  zmarły rok później. Żona Antonina zmarła nieco wcześniej jeszcze w 1901 r.  Drugie małżeństwo z Marianną z Zaleskich (córką Jana i Rozalii z d. Malesa) Julian zawarł w 1905 roku.  Ze związku tego narodziły się dzieci : córki: Helena (1906),  Janina (1907, zmarła rok później) i Eugenia (1909) oraz synowie: urodzeni w 1912  bliźniacy Julian i Marian ( zm. 1913)  oraz Witold (1919).
Julian Stępiński zmarł w dniu 4 czerwca 1948 r. o godz. 20.00  w Lubartowie i został pochowany w rodzinnym grobie na miejscowym cmentarzu parafialnym.  Kolejne pokolenia Jego rodu – wnuków, prawnuków i praprawnuków  żyją po dzień dzisiejszy, także na terenie naszego miasta, kontynuując rozliczne aktywności swego przodka.

1.  M.in. w Rydze, Moskwie, Petersburgu a nawet Harbinie.
2. ks. Zdzisław Kalinowski Kościół parafialny w Żarnowie
3. Budowa Kościoła w Radzanowie 1922 -1934. Kronika parafii cz.24
4. Cechy mularskie i ciesielskie istniejące na obszarze wojew. Lubelskiego. Powiat Lubartowski – wykazy
5. Magistrat Miasta Lubartowa – pierwsza konstytucyjna Rada Miejska miasta Lubartowa
6. obok J. Poznańskiego i St. Miduch

Data opublikowania: 07:37, 28 lipca 2016

Kategorie: Pamięć i Zobowiązanie