W grudniu 1939 r., w wielu miejscowościach dawnego powiatu lubartowskiego doszło do aresztowań osób narodowości polskiej. Zostały one osadzone w areszcie w budynku przy ul. Lubelskiej.
Pięćdziesięciu mężczyzn spośród aresztowanych zostało przewiezionych samochodem ciężarowym w godzinach popołudniowych 23 grudnia, w pobliże torów kolejowych w Lubartowie, gdzie zostali rozstrzelani (miejsce to znajduje się po prawej stronie za wiaduktem przy ul. Nowodworskiej). Konwojowani byli przez Niemców ubranych w szare mundury. Ciała zamordowanych zostały ekshumowane i przeniesione w maju 1947 r. na miejscowy cmentarz parafialny. Udało się ustalić nazwiska rozstrzelanych. Postanowieniem z 28 lutego 2005 r. prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie postanowił umorzyć śledztwo w sprawie rozstrzelania w dniu 23 grudnia 1939 roku 50 osób w Lubartowie oraz 12 osób w Lublinie, przez żandarmów 102 batalionu policji niemieckiej, wobec niewykrycia sprawców zbrodni. Dzięki staraniom mieszkanki Janowa Lubelskiego, córki rozstrzelanego Feliksa Macienko, oraz dzięki pracownikom Urzędu Miasta Lubartów przy współfinansowaniu Wojewody Lubelskiego, w 2011 roku, w miejscu ekshumacji na cmentarzu parafialnym został wybudowany pomnik. Odwiedzając groby w czasie świąt, warto zatrzymać się nad mogiłą zamordowanych.
Jak odnaleźć miejsce spoczynku 50 rozstrzelanych?
Wchodząc na cmentarz parafialny bramą od strony garaży idziemy w kierunku zachodnim. Skręcamy w prawo kierując się w stronę pomnika ,, Cześć i chwała bohaterom poległym w walce z okupantem niemieckim 1939-1945” (duży, biały pomnik). Za pomnikiem skręcamy w lewo i idziemy na zachód. Mijamy alejkę biegnącą z południa na północ. Dalej idziemy na zachód. Po prawej stronie mijając ósmy grób położony wzdłuż naszej wędrówki, zobaczymy w drugim rzędzie pomnik z napisem „CZEŚĆ ICH PAMIĘCI”.
Materiał: Wydział Infrastruktury UM, fot. Waldemar Kijek
Na zdjęciach widać stan grobowca przed oraz po wybudowaniu pomnika.
